Алматыда заңгерлерді даяулаудағы халықаралық тәжірибелер таныстырылды
Нұрсұлтан Назарбаев Қоры, Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы Адам құқықтары жөніндегі комиссия, Абай атындағы ҚазҰПУ Қазақстан-Сарбонна институты ұйымдастырған «Құқықтық диалог» жобасы аясындағы өткен жаңа вебинарға заң мамандарын даярлау мәселелері басты арқау болды. Құқық сарапшыларының онлайн кездесуін өткізуге Германия халықаралық ынтымақтастық қоғамы (GIZ), «Almaty Adaldyq Alany» қоғамдық бірлестігі, «Мейірімділік акселераторы: Izgilik elshisi» Ұлттық еріктілер қозғалысы да атсалысты.
«Заң мамандарын даярлау» вебинарына Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары, судьялар, адвокаттар, тәжірибелі заңгерлер, құқық қорғау органдарының қызметкерлері, мемлекеттік органдардың басшылары, жоғары оқу орындарының ректорлары, ғалымдар, ғылыми қызметкерлер, профессорлық-оқытушылар құрамы, заң мамандығында оқитын студенттер, магистранттар, докторанттар және заң мәселесіне қызығатындар қатысты.
Дәстүрлі түрде вебинар жүргізушісі рөлін Нұрсұлтан Назарбаев Қоры атқарушы директорының орынбасары, Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы Адам құқықтары жөніндегі комиссияның төрағасы, Еуропа Кеңесі Венеция комиссиясының Қазақстандағы мүшесі, заң ғылымдарының докторы, профессор Игорь Рогов болды.
Жүргізуші шараның ашылу рәсімінде ұлық мереке – Тәуелсіздіктің 30 жылдығы қарсаңында Тұңғыш Президент – Елбасының ел егемендігі туралы ғасырлар бойғы арманын жүзеге асырудағы және еліміздің егемендігін құрудағы шешуші рөлін атап өтті.
– Еліміздің тәуелсіздікке қол жеткізуі парламентарийлік сипатта болды. Бұл тиісті заң жобаларын әзірлеуден, маңызды заңдарды, оның ішінде мемлекеттік тәуелсіздік туралы конституциялық заңды, Қазақстан Конституциясын қабылдаудан тұрды. Мұның бәрі аз уақытта және жоғары деңгейде, сапалы орындалды. Ал бұл қасиет осы өзгерістердің барлығы кезінде еліміздегі заң ғылымының жоғары деңгейде болуының арқасында жүзеге асты. Бүгінде бұл ахуалды сақтау маңызды. Еліміздің дамуы үшін жаңа талаптарға, жаңа міндеттерге, мемлекеттік құрылымдар мен демократиялық институттарға қатысты әлемдік қоғамдастық жасаған стандарттарға жауап беретін заң кадрлары болуы керек, – деді Игорь Иванович.
Ғалымның пікірінше, осыған байланысты құқықтық білім беруді жаңғырту – бүкіл мемлекетті өзгерту процесі секілді маңызды. Ол алдағы уақытта ҚР Парламенті Сенатында және ҚР Президенті жанындағы Адам құқықтары жөніндегі комиссияның отырысында заң кадрларын даярлау мәселелері қаралатынын хабарлады.
Бұл вебинар отандық мамандар, оқытушылар, профессорлар шетелде қолданылатын құқықтық білім беру саласындағы озық тәжірибелермен және жағдайлармен танысатын өзіндік ақпараттық-білім беру алаңына айналды.
Франция мен Германиядан келген спикерлер осы елдердің университеттерінде адвокаттар, судьялар, адвокаттар, прокурорлар, полиция қызметкерлері қалай дайындалатыны туралы баяндады.
Профессор Рогов: «Алайда, бұл ел басқа мемлекеттердің білім стандарттарын көшіруге ниетті дегенді білдірмейді. Бірақ бұл тәжірибені білу және оны өз қажеттіліктері үшін шығармашылықпен қолдану маңызды», - деп халықаралық тәжірибелердің Қазақстан үшін маңызды екенін атап өтті.
Ол қазіргі Конституцияны, азаматтық, қылмыстық, қылмыстық-процестік кодекстерді және басқа да бірқатар заңдарды әзірлеу мен қалыптастыруда Қазақстанның егемендігімен органикалық түрде біріктірілген әлемдік тәжірибе ескерілгенін еске салды.
«Заң мамандарын даярлау» вебинарында: Лотарингия университетінің Құқық, экономика және басқару институтының директоры, заң ғылымдарының докторы Пьер Тифин; Барлық кандидаттарды адвокаттар алқасына қабылдау бойынша қазылар алқасының төрағасы Гран-Эст; Страсбург Роберт Шуман университетінің ректоры (1998-2003), заң ғылымдарының докторы Кристиан Местре; Францияның әкімшілік сотының бұрынғы судьясы, заң ғылымдарының докторы, Страсбург университетінің профессоры, Пантеон-Сорбонна университеті Патрик Долла; Ганновер аймақтық сотының төрағалық етушісі және қазіргі уақытта Төменгі Саксония Әділет министрлігінің сараптамашысы Томас Херрманн; Саксонияның отставкадағы Мемлекеттік хатшысы, Интернет-құқық, атап айтқанда электронды үкімет және электронды сот төрелігі (Лейпциг университеті) бойынша құрметті профессор, Bernhardt IT Management Consulting GmbH басқарушы директоры Вилфрид Бернхардт; Қазақстан Республикасындағы GIZ өкілдігінің басшысы Йорг Пуделька; Орталық Азиядағы HELP жобасының үйлестірушісі Кристина Хохлова спикер болды.
Жалпы вебинарды дайындау, үйлестіру жұмыстарын Сорбонна-Қазақстан институтының директоры, заң ғылымдарының докторы, профессор Айнұр Сәбитова қолға алды.
Іс-шара барысында Пьер Тифин Франциядағы заңгерлерді үш кезеңнен тұратын оқыту туралы айтты. Бұл Қазақстанға таныс жүйе – бакалавриат, магистратура, докторантура.
Заң ғылымдарының докторы заң бакалавры француз жоғары білім жүйесіндегі ұлттық диплом болатынын тілге тиек етті. Бұл – құжат маңызды. Өйткені, 1991 жылдан бастап заң кеңесшісі ретінде жұмыс істеуге мүмкіндік беретін алғашқы диплом.
Францияда егер ол адвокаттық қызметпен айналысуға лицензия алса, оны заңгер деп санауға болады. Алайда, лицензияланған диплом еңбек нарығына интеграциялануға әрқашан мүмкіндік бермейді. Бұл студенттерді магистратураға түсіп, оқуды жалғастыруға мәжбүр етеді.
Вилфрид Бернхардт өз баяндамасында Германиядағы құқық саласына оқуға түсетіндердің қандай емтихан тапсыратынына тоқталды. Классикалық заңгерлік мамандыққа (судья, нотариус, прокурор, адвокат, әкімшілік заңгер) түсуге ниет білдіргендер екі заңгерлік емтихан тапсыру керектігін айтты. Қысқасы, профессордың сөзінен тыңдаушылар емтиханның қалай өтетінін, тестке қалай дайындалу керектігін және ел аумағында қандай айырмашылықтар барын білді.
Германиядағы құқықтық білім беру тақырыбын жалғастыра отырып, Томас Херрманн негізгі оқу бағдарламасына қоса студенттер негізгі біліктілік (soft skills) деп аталатын курстарға қатысуы керектігін айтып берді. Мысалы: келіссөздер жүргізу, риторика, дауларды шешу, медиация және т.б. Оған қоса, олар алғашқы практикалық тәжірибені алу үшін сотта, заңгер мен әкімшілік органда үш тағылымдамадан өтуі керек.
Кристина Хохлова адвокатура өкілдеріне арналған Еуропа Кеңесінің адам құқықтары жөніндегі білім беру бағдарламасымен таныстырып, оның мүмкіндіктеріне тоқталды.
Вебинардың толық нұсқасы «Institut Sorbonne Kazakhstan» YouTube-каналында жарияланды.
Алматы қаласындағы Нұрсұлтан Назарбаев Қорының өкілдігі
PR-менеджер Артур Жумашев,
+7 708 960 56 13,
pr.zhumashev@gmail.com
