Отандық сарапшылар қазақстандық авторларға мемлекеттік тапсырыс, гранттар мен субсидиялар бөлуді ұсынды

Кітап индустриясындағы отандық сарапшылар кітап шығару кезінде қазақстандық авторлар қандай қиындықтарға кезігуде және оларды қолдау шараларын талқылады. Нұрсұлтан Назарбаев Қорының «Креативті индустрия» саласындағы өзгерістерді басқару жөніндегі салалық менеджерлер командасының қолдауымен сараптамалық пікірталастар сериясы 10 желтоқсанда басталды.

Dasco Consulting group басқарушы серіктесі Дәрмен Сәдуақасов алаң жұмысын аша отырып, саланы дамытудың маңыздылығын атап өтті: «Егер халықаралық тәжірибеге қарасақ, креативті индустриялар экономиканың өсуіне ықпал ете алады. Алайда, бізде Қазақстандағы баспа ісі мен әдебиеттің дамуына кедергілер бар».

Ол салалық менеджерлер тобы отандық шығармашылық индустрияның даму динамикасын талдады деп айтты. Нәтижелер Қазақстанда 10 жыл ішінде баспа өнімдерінің басылымы 10-15 пайызға ғана өскенін көрсетті. Бұл барлық сегменттер арасындағы ең төменгі өсім.

Спикерлер онлайн-конференция барысында кітап индустриясының нашар даму себептері туралы айтты.

«Меломан» Marwin бас директоры Вадим Голенко қазақстандық оқырманның отандық әдебиетке деген қызығушылығының артып келе жатқандығын атап өтті - 2018 жылы 315, ал 2019 жылы - 578 кітап жарық көрді. Сонымен қатар, спикер нақты проблемаларды айтты, олардың бірі - кітап шығарудың қымбаттылығы.

«Кітаптың шағын шығарылымын енгізу үшін сізге 5 миллион теңге қажет. Әлеуетті жазушы осындай ақшаны қайдан алады? Бұл көпшілік үшін қол жетімсіз сома», - деді Вадим Голенко.

Жазушы, журналист, фантастикалық әдебиет саласындағы Халықаралық сыйлықтардың лауреаты Азамат Байғалиев тағы бір проблеманың басын ашты - Қазақстанда әдеби индустрияның, атап айтқанда, көркем әдебиетті аудару жүйесі жоқ.

Қазақстандық авторлардың кітаптарын оқуға деген қоғамның қызығушылығын арттыру үшін елімізде ең жақсы жазушылар мен ақындарды анықтау, өзін-өзі тануға жағдай жасау және олардың шығармаларын шығаруға қолдау көрсету қажет. Сарапшылар талқылаудың қорытындысы бойынша осындай қорытындыға келді.

Осы мәселелерді шешу үшін мамандар бірқатар шараларды ұсынды. Атап айтқанда, KHAN comics жетекшісі, анимациялық киноның режиссері, сценарист Оразхан Жакуп жас жазушылардың комикстері мен әңгімелерінің ай сайынғы жинағын жасау идеясын айтты.

«Оқырмандар нақты жұмыстарға дауыс бере алар еді. Содан кейін мемлекеттік гранттарды қолдауға, оларды шығаруға көмектесуге болады. Бұл өз шығармашылығыңды дамыту үшін жақсы ынталандыру», - деп түсіндірді Жақып.

Мемлекеттік қолдау идеясын қолдай отырып, Дәрмен Садвакасов Ұлыбританияның тәжірибесі туралы айтты, сонда шығармашылық жұмыстардың авторларына сатудың белгілі бір деңгейіне жеткенде субсидиялар төленеді.

Сонымен қатар, спикерлер үздік авторларды іріктеу үшін Қазақстан жазушыларын қолдау орталығын құру туралы бастама көтерді. Таңдалған кітаптарды экспортқа шығару үшін шет тілдеріне аудару ұсынылады.

Жиналған идеялар мен ұсыныстар ҚР креативті саласын дамыту тұжырымдамасында ескеріледі. Саланы дамыту бойынша пікірталас циклі 28 желтоқсанға дейін жалғасады.